Het totstandkomen van een koopovereenkomst en de juridische consequenties daarvan.
Mag ik een pupkoper afzeggen?
De vraag van fokkers die steeds terugkeert is “Mag ik een pupkoper afzeggen?”.
Het antwoord is niet zo simpel, en de eerste vraag die beantwoord moet worden is wanneer er sprake is van een koopovereenkomst. Het hierna volgende verslag van een zitting in kort geding waarin een pupkoper afgifte van een pup van een fokker vorderde schept helderheid.
De feiten
De fokker heeft een geboorteaankondiging van een nest pups op Facebook geplaatst. De pupkoper heeft schriftelijk aangegeven geïnteresseerd te zijn in een puppy reu uit dit nest. Vervolgens heeft er uitgebreide correspondentie tussen de pupkoper en de fokker plaatsgevonden via Facebook Messenger waarbij door de pupkoper o.a. aangegeven wordt dat deze uitvoerig onderzoek naar het onderhavige nest pups gedaan heeft en voor een pup uit dit nest wil gaan. De pupkoper vraagt naar de prijs, of er nog bepaalde verplichtingen zijn voor pupkopers, of de fokker met een contract werkt, welke puppy reu de fokker voor haar uit zou zoeken en waarom, en wanneer zij de pups een bezoekje kan komen brengen. De fokker beantwoordt de vragen van de pupkoper uitvoerig, waarbij geen voorbehoud zoals bijzondere voorwaarden of beperkingen gemeld worden.
Daarop geeft de pupkoper aan heel graag een puppy reu van de fokker te willen kopen. De fokker reageert opnieuw – wederom zonder voorbehoud – uitgebreid, gaat in op het voorstel van de pupkoper om op een bepaalde datum de pups bij haar thuis te komen bekijken, meldt dat zij de vereniging ervan op de hoogte zal stellen dat zij nu nog voor één puppy reu een huisje zoekt in plaats van voor twee puppy reuen, en stelt “Nu heb je wat leuks om naar uit te zien”. De fokker plaatst tevens een bericht op haar Facebook pagina waarin zij meldt dat voor alle pups inmiddels een goed tehuis gevonden is.
Hiermee is feitelijk een koopovereenkomst tot stand gekomen. Immers, de pupkoper heeft aangegeven dat zij een puppy reu van de fokker wil kopen en de fokker publiceert een bericht dat voor alle pups een koper gevonden is. In de daarop volgende correspondentie wordt dat nog eens bevestigd doordat de fokker aangeeft dat de pupkoper nog wel even een roepnaam moet verzinnen “want je krijgt iets leuks in het puppypakket en daar moet ik de naam voor weten”. Nadat de pupkoper de fokker een bezoek gebracht heeft geeft de fokker schriftelijk aan de pupkoper te kennen bezig te zijn met de ‘verdeling’ van de puppy reuen tussen de pupkoper en twee andere pupkopers, en dat zij voornemens is om de pup met de mooie scheve streep op de snoet aan de pupkoper te gaan leveren. De fokkers stemt tevens in met het plaatsen van een bericht op Facebook door de pupkoper dat zij een pup van haar nemen, en er wordt een tweede bezoek gepland.
Naast het corresponderen via Facebook Messenger hebben de pupkoper en de fokker ook nog met elkaar over de pup(s) gecorrespondeerd via WhatsApp.
Uit de hierboven beschreven correspondentie volgt dat, ondanks dat er geen koopcontract getekend is en er geen betaling heeft plaatsgevonden, er hier sprake is van het sluiten van een koopovereenkomst, zonder dat daarbij enige beperkende of aanvullende voorwaarden gesteld zijn door de fokker.
De kink in de kabel
Kort nadat er een afspraak voor het tweede bezoek aan de fokker gemaakt is komt er een kink in de kabel. De fokker verwijt de pupkoper dat deze plotsklaps andere ideeën zou hebben over de gezondheid van het onderhavige ras, en meldt de pupkoper dat zij uit betrouwbare bron vernomen heeft dat de pupkoper haar andere hond getraind heeft op een manier die de fokker niet voorstaat en waarvan zij aangegeven heeft niet te willen dat haar pups op deze manier getraind worden. De fokker stelt dat de pupkoper niet eerlijk is geweest door dit te verzwijgen tegenover haar. De fokker zegt geen vertrouwen meer in de pupkoper te hebben en deelt de pupkoper mee dat haar besluit om de pupkoper geen pup te verkopen vaststaat.
De pupkoper gaat hier niet mee akkoord en eist nakoming van de koopovereenkomst (het leveren van de pup). De fokker blijft weigeren om de pup te leveren, waarop de pupkoper zich tot haar rechtsbijstandsverzekering wendt. Die stelt dat de stelling van de fokker dat zij geen vertrouwen meer heeft in de pupkoper juridisch gezien geen reden is om haar verplichting (het leveren van de pup) niet na te komen. De fokker wordt in de gelegenheid gesteld om de koopovereenkomst na te komen en de puppy reu binnen 14 dagen aan de pupkoper te leveren. De fokker wordt daarnaast meegegeven dat zij eventuele pogingen om een andere koper voor de puppy reu te vinden dient te staken.
In haar reactie stelt de fokker zich opnieuw op het standpunt dat er een vertrouwensband moet zijn tussen haar en de pupkoper, en dat zij vond dat zij van de verkoop af mocht zien nu daar geen sprake meer van was. Ook stelt de fokker dat er een mondelinge overeenkomst was tussen haar en de pupkoper dat beide partijen tot het moment dat een koopovereenkomst getekend en de pup betaald was de koop nog zouden kunnen annuleren. Enig bewijs van deze mondelinge overeenkomst kan de fokker echter niet overleggen. De fokker blijft weigeren om de pup te leveren.
Kort geding
De pupkoper laat het er niet bij zitten en wil de pup zo snel mogelijk hebben. Zij dagvaart de fokker in kort geding. De pupkoper vordert alsnog nakoming van de overeenkomst (het leveren van de bewuste pup). Mocht blijken dat de fokker deze pup inmiddels aan een derde verkocht heeft, dan vordert de pupkoper de puppy reu die de fokker nog in haar bezit heeft. Immers, er is een koopovereenkomst tot stand gekomen voor ‘een puppy reu’ uit het onderhavige nest. Nu de fokker nog een puppy reu uit dit nest in haar bezit heeft kan zij volgens de pupkoper de verplichting die voortvloeit uit de koopovereenkomst nog gewoon naleven.
De pupkoper vordert onmiddellijke afgifte van één van de puppy reuen uit het onderhavige nest onder verbeurte van een dwangsom van € 500,- voor iedere dag dat de fokker vanaf de datum van een vonnis niet aan de veroordeling voldoet, met een maximum van € 25.000,-.
De behandeling van de zaak op zitting
Op zitting maken beide partijen hun standpunt kenbaar.
De eisende partij (de pupkoper) stelt – kort weergegeven – dat er sprake is van een koopovereenkomst die de fokker juridisch gezien niet kan ontbinden omdat er geen sprake meer zou zijn van een vertrouwensband, en dat de fokker derhalve verplicht is om een puppy reu uit het onderhavige nest te leveren.
De gedaagde partij (de fokker) stelt – kort weergegeven – dat er, op basis van aangeleverde verklaringen, sprake is van dwaling aan de zijde van de koper door onjuiste informatie aan de fokker te verstrekken waardoor de fokker de koopovereenkomst mocht ontbinden. De gedaagde partij stelt tevens dat het onmogelijk is om afgifte van een pup te vorderen welke reeds aan een derde verkocht is, en dat de pup welke nog in het bezit van de fokker is nooit onderdeel uitgemaakt heeft van enige afspraak. De gedaagde partij overlegt verklaringen van de andere pupkopers welke allen stellen de mondelinge overeenkomst met de fokker gehad te hebben dat beide partijen tot het moment dat een koopovereenkomst getekend en de pup betaald was de koop nog zouden kunnen annuleren. De gedaagde partij stelt tevens dat de in deze casus onderhavige gang van zaken (het annuleren van de verkoop van een pup wanneer er sprake is van een vertrouwensbreuk tussen een fokker en een pupkoper) gebruikelijk is in de rashondenfokkerij. Tot slot verwijst de gedaagde partij naar de Wet dieren waarin staat dat de intrinsieke waarde van een dier wordt erkend, en dat een dier derhalve niet als een zaak aangemerkt kan worden zoals bijvoorbeeld dat een verkoper een andere tafel kan leveren wanneer de onderhavige tafel niet meer beschikbaar is.
De mening van de rechter
De rechter heeft kennis genomen van de inhoud van de in het geding ingebrachte stukken en stelt dat hij op basis van de door de eisende partij aangeleverde correspondentie tussen de pupkoper en de fokker niet anders kan concluderen dan dat er een koopovereenkomst tot stand gekomen is. De rechter veegt de stelling van de gedaagde partij dat er sprake zou zijn van dwaling van tafel daar er ‘over en weer slechts iets beweerd wordt’. De rechter ziet tevens niet dat wanneer er met andere pupkopers een mondelinge overeenkomst is tot het annuleren van de verkoop van de pup, dit automatisch ook zo zou zijn in dit geval.
De rechter stelt dat er sprake is van een koopovereenkomst voor “een puppy reu” uit het onderhavige nest, en dat de fokker daarom de puppy reu die de fokker zelf aangehouden heeft af kan leveren om zo aan haar verplichting te voldoen.
De stelling van de gedaagde partij dat het gebruikelijk is in de rashondenfokkerij om de verkoop van een pup te annuleren wanneer er sprake is van een vertrouwensbreuk tussen een fokker en een pupkoper verwerpt hij. De rechter licht toe dat hij dient te toetsen of er in deze gehandeld is in strijd met de wettelijke bepalingen en dat hij van mening is dat dit het geval is in deze casus.
Schikking
De partijen staan lijnrecht tegenover elkaar, maar de rechter vraagt toch of er wellicht nog een schikking mogelijk is. Een schikking is een minnelijke regeling tussen partijen waarmee een uitspraak overbodig wordt. Partijen besluiten de gang op te gaan om te kijken of zij in goed overleg tot een oplossing kunnen komen.
Wanneer je de fokker bijstaat en een rechter zijn standpunt reeds zo duidelijk weergegeven heeft waardoor de kans aanzienlijk is dat hij zal vonnissen in het voordeel van de pupkoper, dan dien je de mogelijke schade die uit een dergelijk vonnis voort zou vloeien voor je cliënt zoveel mogelijk te beperken. Let wel – indien de rechter in het voordeel van de pupkoper zou oordelen, dan houdt dat in dat je cliënt de door haar aangehouden pup over zou dienen te dragen aan de pupkoper. Dit was iets dat de fokker te allen tijde wilde voorkomen. Zou de rechter besluiten dat de fokker de pup over moest dragen en de fokker zou dit weigeren, dan zou de fokker dwangsommen verschuldigd zijn, iets dat gigantische financiële ellende voor de fokker op zou leveren, en dan wordt een veroordeling in de procedurekosten alsmede betaling van de salariskosten van de gemachtigde van de pupkoper nog even buiten beschouwing gelaten. Daar komt bij dat het verschuldigd zijn van dwangsommen niet opgeschort wordt indien de fokker hoger beroep tegen een dergelijk vonnis in zou stellen. Het op een uitspraak aan laten komen was dus een groot risico.
Bovenstaande in aanmerking nemende besloot de gedaagde partij – uiteraard in goed overleg – om een schikkingsvoorstel te doen. Dit voorstel hield in dat de fokker de pupkoper een bedrag van € 1500,= zou betalen, een bedrag dat gelijk staat aan de gemiddelde prijs voor een pup van het onderhavige ras en waarvan de pupkoper bij een andere fokker een pup kan gaan kopen.
Na overleg tussen de gemachtigden van partijen ging de pupkoper akkoord met dit voorstel, waarbij partijen afspraken hierna niets meer van elkaar te eisen.
Deze afspraak is door de rechtbank vastgelegd in een proces verbaal, dat door alle betrokkenen ter plekke ondertekend is. Hiermee kwam een eind aan het tussen partijen gerezen geschil.
Onrechtvaardig?
Aangezien elke verantwoordelijke fokker het beste voor heeft met de door hem gefokte pups en alleen maar het beste voor hen wenst is het heel begrijpelijk dat fokkers een casus als bovenstaande als onrechtvaardig ervaren. Echter, een rechter mag slechts toetsen aan de wet en de pupkoper had in deze casus het recht aan haar zijde.
Hoe dek je je als fokker nu in tegen een dergelijke vordering?
Het antwoord is eigenlijk heel simpel – zorg dat er geen koopovereenkomst tot stand komt.
Op het moment dat er sprake is van aanbod en aanvaarding komt er een koopovereenkomst tot stand. Dat kan een mondelinge overeenkomst zijn, die net zo bindend is als een schriftelijke overeenkomst maar niet zo makkelijk te bewijzen is als een schriftelijke overeenkomst. Het kan ook een schriftelijke overeenkomst zijn welke tot stand gekomen is op basis van tussen partijen gevoerde correspondentie zoals in deze casus, waarin bepaalde toezeggingen gedaan zijn. Het is dus niet zo zwart-wit dat er op papier moet staan “Ik wil een pup bij jou kopen” waarop gereageerd wordt met “Ja dat is goed”.
Een aantal tips:
Stel bij het eerste contact met een geïnteresseerde in je pups heel duidelijk dat je hen aanmerkt als “een geïnteresseerde”, en dat hieraan geen rechten ontleend kunnen worden. Stel duidelijk dat wanneer “de geïnteresseerde” op de leeftijd dat de pups het nest mogen verlaten nog steeds geïnteresseerd is, je pas op dat moment besluit of je wel of geen pup aan hem/haar wenst te verkopen. Stel heel duidelijk dat er pas sprake is van een koopovereenkomst op het moment dat het koopcontact getekend is en de pup betaald is. Stel dat wanneer één der partijen op enig moment van mening mocht zijn dat er toch een koopovereenkomst tot stand gekomen is voordat het koopcontract getekend is en de pup betaald is, beide partijen het recht hebben om de koopovereenkomst te ontbinden.
Indien het eerste contact telefonisch plaatsvindt, bevestig dit telefoongesprek dan schriftelijk waarin je je voorwaarden herhaalt, en vraag of de geïnteresseerde een schriftelijke bevestiging voor akkoord van de per telefoon gemaakte afspraken stuurt.
Nog beter – stel een overeenkomst op waarin de hierboven genoemde voorwaarden opgenomen zijn en zorg ervoor dat deze door beide partijen ondertekend wordt.
- Doe in daaropvolgend contact (zowel schriftelijk als mondeling) geen enkele toezegging of toespeling waaruit de geïnteresseerde op kan maken dat je een pup aan hem/haar zal/wil verkopen.
- Vraag geen aanbetaling. Als er aanbetaald is zit je aan de koop vast en moet je leveren.
- Stuur geen foto’s van een bepaalde pup. Stuur foto’s van het hele nest en als je afzonderlijke foto’s van elke pup maakt, stuur deze dan allemaal.
- Indien er dan toch een geschil rijst, ga dan meteen met elkaar in gesprek en kijk of je er samen uit kunt komen. Voorkom juridisch getouwtrek. Dit is niet alleen erg kostbaar, maar levert daarnaast een hoop stress en ellende op.
- Kom je er dan nog niet uit, win dan juridisch advies in en wacht niet totdat de deurwaarder met een dagvaarding op de stoep staat.
Bron: Facebookpagina Kynologische belangenbehartiging Nederland en is met toestemming geplaatst.
© Copyright 2017- 2022 Myriam Arends.
Alle rechten zijn voorbehouden aan de maker van deze website: La Torre Dell’Aquila.
Wij zijn lid van de Boxervrienden Nederland en de Boxervereniging BK München te Duitsland.