Hoe leuk is het wel niet om te zien hoe de ontwikkeling van een pup in de baarmoeder plaatsvindt. Nagenoeg iedere aanstaande moeder volgt de ontwikkeling en de groei van haar kind in haar buik…………zo laat ik dit nu zien van onze boxerpup.
Tijdens mijn zwangerschap hield ik mijn gewicht en buikomvang bij en schreef ik iedere verandering op en maakte ik regelmatig foto’s van de omvang en de groei van mijn kind in mijn buik. Hoe leuk is het dan wel niet om dat ook te doen bij iedere dracht van de moederhond. Dit zal telkens bij iedere nest, op alfabetische volgorde, vermeld worden.
Geslachtsorgaan van de teef
“De moederhond bepaalt het aantal pups dat zij draagt.”
Net als bij de mens kan ook bij de hond de dracht van de dochter vergelijkend zijn met de zwangerschap van haar moeder…………. Zo is dat ook met het aantal pups die zij verwacht……….. Een keizersnede kan derhalve van moeder op dochter doorgegeven worden, een erfelijkheidsfactor!!
(Het aantal pups kan echter wel beïnvloed worden door een te hoog inteeltcoëfficiënt als ook het immuunsysteem, waar wij als fokker invloed op uit kunnen oefenen).
- Eierstok (ovarium).
- Eileider.
- Baarmoederhoorn.
- Ligament (band) tussen de hoorns.
- Baarmoederlichaam.
- Baarmoederhals.
- Vagina (schede).
- Plooien in de vagina.
- Urinebuis.
- Uitwendige opening van de urinebuis.
- Clitorisgroeve.
- Kleine voorhofsklieren.
- Voorhof van de vagina.
- Plaats van het Hymen (maagdenvlies).
- Blaas.
De ovulatiecyclus van een teef
De ovulatiecyclus bestaat uit 4 delen:
- Po-oestrus: Begin van de loopsheid.Is een periode van ongeveer 7 tot 10 dagen en wordt gekenmerkt door een bloederige uitvloeiing, donkerrood, veelvuldig urineren, gezwollen vulvalippen, de reuen worden verliefd op haar en vinden haar aantrekkelijk. Dit wordt voornamelijk veroorzaakt door het hormoon oestrogeen. Rijping van de follikels.
- Oestrus: Deze periode heeft eveneens een gemiddelde van 7 tot 10 dagen en wordt gekenmerkt doordat de bloederige uitvloeiing en de zwelling van de vulvalippen af beginnen te nemen. De teef gaat aan de wandel en is bereid om zich te laten dekken. Dit is tevens de periode dat de ovulatie plaats gaat vinden, ongeveer ieder uur een eisprong. De follikel met daarin de eitjes verlaten de eierstokken De follikel met daarin een eitjes is dan nog niet rijp. Dit is een proces van ongeveer twee dagen. De hoeveelheid aan oestrogeen neemt af en de progesteron zal stijgen. Deze stijging kun je laten controleren door te prikken. Boven de vijf zal de stijgende lijn blijven voortzetten. Onder de vijf dan kan deze nog dalen.
- Met-Oestrus: Deze periode neemt ongeveer 2 maanden in beslag. De vulva blijft iets of wat gezwollen. Het teefje wordt wat slomer en rustiger……….mocht ze niet gedekt zijn dan kunnen teefjes verschijnselen van schijndracht vertonen…..sommige hebben zelfs een melkafgifte. De progesteron kent een piek en aan het einde van deze periode zal deze dalen. De prolactine zal dan toenemen rond de werpdatum.
- An-Oestrus: Deze periode duurt ongeveer 2 tot 10 maanden, afhankelijk van het ras en dit kan zelfs per hond verschillen. Dit is de periode die gekenmerkt wordt als periode van rust.
Pro-oesterus en oestrus is de periode dat de teef loops is.
Genoemde dagen zijn gemiddelde, kleinere rassen zijn in het algemeen wat vaker loops dan de grotere rassen.
De reis van een eicel en de samensmelting met de zaadcel
Een teefje geeft meerdere eicellen af tijdens haar ovulatiecyclus. (Alle follikels met daarin de eicellen zijn reeds aanwezig tijdens haar eigen ontwikkeling in de baarmoeder van haar moeder.) In de eierstokken worden follikels gevormd waaruit later een eicel zal ontspringen. Dat zal in de tweede fase van haar loopsheid, oestrus, zijn. Nadat het follikel met daarin het eitje via de eierstok naar de eileider reist duurt het nog ongeveer twee dagen eer dat de eicel rijp is voor bevruchting. In deze periode kan nog geen bevruchting plaatsvinden. De wand van de eicel is voor een zaadcel nog niet doordringbaar. De zaadcellen wachten dan……en wachten……en wachten totdat de wand voor hen doordringbaar wordt.
De stadia van de follikels in de eileiders: Primitieve eicel – primaire follikel – rijper- secundaire follikel – graafse follikel – eisprong. Hierna kan de zaadcel het eitje bevruchten. Dit gebeurt in de eileiders. Na de bevruchting spreekt men over een embryo.
Er kan maar één zaadcel één eicel bevruchten. Op het moment dat dit gebeurt sluit de wand van de eicel zich zodat er geen andere zaadcellen meer door kunnen komen.
Vervolgens zet de embryo zijn reis verder voort, waarna het via de eileiders zich begeeft in de richting van de baarmoederhoorns. Daar nestelen zij zich in. De pups verdelen zich nagenoeg gelijkmatig over beide hoornen. De reis van de eileider naar de baarmoederhoorns duurt ongeveer tussen de 6 en de 13 dagen.
Levensduur eicel
De eicel leeft ongeveer 6 uurtjes. Op het moment dat de teef vruchtbaar is heeft zij ieder uur een eisprong. Per loopsheid komen ongeveer 10 tot 12 eicellen vrij, dit kan ook per ras verschillen maar ook per individuele teef. Er zijn honden bekend die zelfs 18 pups of meer hebben gekregen. Maar er zijn ook teven die maar een enkele pup hebben gebaart.
In tegenstelling tot de mens is de eicel van een teef niet meteen rijp. Dit proces duurt nog een dag of twee. Hierna kunnen zij pas bevrucht worden.
Geslachtsorgaan van de reu
“De reu bepaalt het geslacht van de pup.”
De zaadcellen worden geproduceerd in de teelballen en dit is een proces dat ongeveer twee maanden duurt. Deze worden gevormd door de stamcellen. De reu is heel zijn leven in staat om te dekken daar hij altijd stamcellen bij zich zal hebben die zaadcellen aanmaken. De zaadcellen worden vervolgens opgeslagen in de bijbal, alwaar zij zullen rijpen. Wanneer de zaadcellen rijp zijn dan pas kunnen ze een eicel bevruchten. De teel-en bijballen bevinden zich in de balzak (scrotum) buiten het lichaam van de hond.
Maar wat als de teelballen/testikels niet in de balzak indalen. In het algemeen zullen de teelballen/testikels met een week of acht in de balzak/scrotum moeten zitten. Echter bij sommige reuen vindt dat later plaats en kan dat zeker tot een maand of zes duren. De balletjes kunnen door diverse oorzaken geblokkeerd zitten in de buik of in het lieskanaal en dit is in het algemeen een genetische afwijking. Wanneer dit langer duurt dan 6 maanden spreekt men van:
- Monorchide: Als er 1 teelballetje/testikel niet is ingedaald. (Hier mag niet mee gefokt worden, de reu is lijder, let wel bij een teef is dit uiteraard niet te zien).
- Cryptorchide: Als beide teelballetjes/testikels niet zijn ingedaald. (Hier mag niet mee gefokt worden, de reu is lijder, let wel bij een teef is dit uiteraard niet te zien).
- Anorchide: Indien de testikels totaal niet aanwezig zijn. (Uiteraard kan je met een reu die geen testikels heeft niet fokken).
“Indien je fokt…………dan kan dit een probleem zijn……..”
Er zijn fokkers die gaan masseren. Zaadleiders kun je hierdoor verlengen, de testikels kun je door massage in de balzak masseren……..dit neemt niet weg dat je dan niet alsnog geen lijder hebt. De zaadbal/testikels zijn namelijk door manipulatie van buitenaf in de scrotum/balzak gebracht. Er zijn ook fokkers die een silicone testikel in de balzak laten brengen………..om alsnog met de reu shows te lopen en deze in te zetten voor de fok………..
1. Urineleider.
2. Blaas.
3. Ductus deferens (zaadleiders). Voordat het zaad de zaadleiders ingaat worden ze eerst aangemaakt in de teelballen en opgeslagen in de bijballen.
4. Prostaat.
5. Spier van de urinebuis.
6. Bulbus van de penis (uiteinde van het zwellichaam), deze zie je aan de buitenkant zitten.
7. Musculus ischio-cavernosus (spier van zitbeen naar zwellichaam).
8. Terugtrekkende spier.
9. Binnenoppervlak van de voorhuid.
10. Verlengd deel van de glans penis van de eikel (glans penis).
11. Uitwendige opening van de urinebuis.
De reis van de zaadcel
Wanneer de zaadcellen gebruikt worden komen ze in de zaadleiders en via de zaadleiders komen ze langs de prostaat. Vlak voor de prostaat is een verbreding van de zaadleiders en daar blijven altijd zaadcellen achter.
In de prostaat wordt vocht/gelei en fructose aangemaakt en aan de zaadcellen toegevoegd. Zodra dit vocht samengevoegd wordt aan de zaadcellen wordt het pas sperma. Sperma is derhalve een combinatie van vocht/fructose en zaadcellen. De sperma gaat vanaf de prostaat via de urinebuis door de penis naar buiten.
Temperatuur: De scrotum is 1 tot 8 graden Celsius, lager dan de lichaamstemperatuur van de hond.
Wanneer de zaadcel buiten is, en de dekking is geslaagd, dan zal de zaadcel zich in de vagina van de teef bevinden. Via de vagina zetten zij hun weg voort in de richting van de baarmoederhals en via de baarmoederhals komt de zaadcel terecht in een van de hoornen. Via de hoornen zetten zij hun weg voort in de richting van de eileiders alwaar zij de strijd aangaan met hun soortgenoten om een eicel te bevruchten. Deze reis kan ongeveer van 10 uur tot twee dagen duren.
Levensduur zaadcel
Een zaadcel kan van 3 tot zelfs 12 dagen overleven na de ejaculatie van de reu, in de baarmoeder/hoornen van de teef.
Bevroren sperma heeft na het ontdooien ongeveer een levensduur van 24 uur.
Gekoeld sperma heeft na behandeling een levensduur van ongeveer 10 dagen.
Dit alles heeft te maken met de kwaliteit van de sperma.
De dekking
De dekking vindt dan pas plaats op het moment dat de teef geslachtsrijp is en zij zich wil laten dekken. Oké je hebt er ook teven bij zitten die altijd dekbereid zijn…….maar dat zal niet leiden tot het bekomen van pups. Voor het bekomen van pups zal zij in een bepaalde fase van haar loopsheid moeten verkeren.
Maar wanneer is een teef nu dekbereid:
- Ze biedt zich aan.
- Haar staart gaat aan de kant.
- Zij heeft een lichtkleurige, rosé, uitvloeiing.
- Haar vulva voelt zacht aan, net een marshmallow.
- Ze duwt haar vulva naar achteren, waarmee zij wilt laten zien dat ze gewillig is.
- Ze daagt de mannetjes uit……van hallo kom maar…..
- Ze gaat aan de wandel…….
In de penis van de reu zit een been, het penisbotje. Hierdoor blijft de penis hard. En ja het is mogelijk dat dit breekt…..dat zal alleen in bepaalde omstandigheden gebeuren…….bijvoorbeeld wanneer de honden bij een ongewenste dekking bruut uit elkaar worden gehaald……dit heeft geen effect op het voorkomen van een mogelijke ongewenste dracht……..dat leed is namelijk al geschied. De reu ejaculeert namelijk al na een aantal seconden, na het bestijgen van de teef. Hierna vindt namelijk pas de koppeling plaats.
Tijdens de dekking zal de pennis van de reu opzwellen, dit gebeurt door de twee zwellichamen die aan weerszijde van de penis zitten.
Als reactie op de dekking, het penetreren, trekt de teef de kringspieren in de vulva samen.
Door het opzwellen van de zwellichamen van de reu en het samentrekken van de kringspieren van de teef, komen zij aan elkaar vast te zitten: ook wel hangen of koppelen genoemd. Dit koppelen kan van 5 minuten tot zelfs 60 minuten duren. Sommige koppels koppelen helemaal niet en dit zegt niets of een dekking al dan niet geslaagd zal zijn.
Wanneer de dekking compleet en geslaagd is begint de bijzondere reis van de eicel en de zaadcel. Bij samensmelting groeien zij uit tot een mooi en wonderbaarlijke boxerpup.
En dan gaan we tellen……………63 dagen, plus/minus 1 dag, vanaf eisprong………tot aan de geboorte……..Eisprong is ongeveer 2 dagen voor de eerste dag van de dekking”
Kunstmatige inseminatie
Let op: Bij een kunstmatige inseminatie, KI, is het inbrengen van de sperma een aantal dagen later, meestal twee dan dat de dekking zou hebben plaatsgevonden, daar de sperma verder de baarmoederhoornen, wordt ingebracht met behulp van TCI en de reis niet behoeft te maken als bij een natuurlijke dekking. Bij een aantal dierenartsklinieken waaronder die van Eersel, onder leiding van Maarten Kappen wordt, de TCI (Trans Cervicale Inseminatie) methode gebruikt. Middels een endoscopische begeleide manier en met behulp van een flexibele catheter wordt het sperma rechtstreeks in de baarmoederhoornen geïnsemineerd.
Wat hier in Nederland niet mag en in sommige landen wel…..bijvoorbeeld Duitsland en België……… is dat de sperma middels een kijkoperatie, rechtstreeks wordt geïnsemineerd. Nadeel hiervan is dat de teef een operatie met narcose dient te ondergaan.
Eerste dekking
Volgens de regels van het FCI moet de eerste dekking een natuurlijke dekking zijn en geen dekking volgens kunstmatige inseminatie.
Waar zitten de jongens en waar de meisjes?
“De meisjes zitten rechts en de jongens zitten links…….of net andersom…… Er zijn mensen die dit nog geloven ook. Maar dat zijn natuurlijk fabeltjes…..”
De teefjes en de reuen zitten door elkaar en in beide hoorns. Zo kan aan een kant van de hoorn meer teefjes en aan de andere kant meer reuen zitten. Maar ze kunnen ook om en om zitten.
De vruchtvliezen staan met elkaar in verbinding en zo wisselen de reuen en de teven hun hormonen met elkaar uit. Zo is het mogelijk dat een teefje dat tussen twee mannetjes inzit zich na de geboorte wat mannelijker gedraagt en meer pit vertoont. Een reutje dat tussen twee teefjes in heeft gezetten kan zich wat meer vrouwelijker gedragen en een zachter karakter hebben. Uiteraard staat dit ook los van de individuele karakter van iedere pup……..maar de hormonen die zij meekrijgen in de baarmoeder heeft daar wel invloed op.
Hoe zit het met de hormonen?
Ik houd mij hier puur aan de hormonen die nodig zijn voor de dekking. Uiteraard zijn in het lichaam nog meer belangrijke hormonen actief.
Hormonen van de moederhond:
- Oestrogeen: Loopsheidshormoon. Dit hormoon is ter voorbereiding van de dracht, loopsheid, in gereedheid brengen van de eileiders, de baarmoeder en de vagina.
- Progesteron: Drachtigheidshormoon en dit kan geprikt worden bij een dierenkliniek om te kijken in hoeverre de teef staat en klaar is voor de dekking. Deze zorgt ervoor dat de teef drachtig kan worden. Sluiten van de baarmoedermond en het ontspannen van de spieren van de baarmoeder.
Hormonen van de reu:
- Testosteron: Testosteron is een mannelijk geslachtshormoon en is een samenstelling van het woord testis en steroïde. Zij zorgen voor de meer mannelijke eigenschappen.
- Androsteron: Is een mannelijk geslachtshormoon, een metaboliet, een soort tussenstof dat later wordt omgezet, van testosteron.
Andere hormonen die van invloed zijn:
- Feromonen: In het latijns betekend het: Drager van opwinding. Feromonen is een stofje/hormoon en is geurloos. Het werkt op het onderbewustzijn en stimuleren de seksuele aantrekkingskracht op de andere sekse. Feromonen worden uitgescheiden door het lichaam en waargenomen door een aparte zintuig in je neus………Vomeronasaal, VNO. Zodra dit wordt waargenomen wordt er een signaal naar de hersenen gestuurd en dit bepaalt meteen het seksuele gedrag……..bij zowel mens als dier. Het bepaalt tevens waarom je je tot de een meer seksueel voelt aangetrokken dan op de ander……..
- FSH: Follikel Stimuleren Hormoon. Zorgt voor de rijping van het follikel.
- LH: Luteïne Hormoon. Ondersteunt de opbouw van het follikel en zorgt voor de eisprong. Aan het einde van de follikelrijping wordt het maximale oestrogeenconcentratie bereikt. Hierna start de rijping van het gele lichaam. Vervolgens een JH piek: Ovulatie/eisprong.
FSH en LH zijn van groot belang bij de hormoonproductie van de testikels en de eierstokken. Maar ook voor de loopsheidscyclus van de teef………….en wat te denken van de uiterlijke kenmerken……..kenmerken waardoor je ziet dat het een reu of een teef is.
Maar ook de hypofyse in de hersenen hebben een rol tijdens deze cycles.
Prikken progesteron
Door middel van het prikken van progesteron kun je bepalen wanneer de teef precies dekrijp is. Je kunt hiermee precies bepalen wanneer de eisprong heeft plaatsgevonden en wanneer je naar de reu moet gaan voor een dekking. Echter is het aan de reu en de teef wanneer zij het noodzakelijk vinden om tot een paring te komen. Het is mogelijk dat zij eerder dek bereidt zijn of juist later. Hier kan geen meting tegen op.
Het is mogelijk om door een ervaren dierenarts de follikels te laten tellen……maar of dat zin heeft is nog maar de vraag……. Je kunt dit alleen maar tellen wanneer je ieder uur tussen de 12 en 24 uur telt. Maar dan nog kun je eentje missen of teveel tellen. Dit tellen gebeurt met behulp van een echo.
Houdt er namelijk rekening mee dat:
- Niet iedere follikel geeft een eisprong.
- Niet iedere eicel wordt bevrucht.
- Niet iedere bevruchte eicel nestelt zich in.
- Niet iedere bevruchte eicel dat zich genesteld heeft wordt ook daadwerkelijk een uitgedragen pup.
Aantal pups
In Sleeuwijk kan tussen de 28ste en 32ste dag een echo gemaakt worden. Aldaar zijn ze zo kundig dat men goed kan inschatten van hoeveel pups de teef drachtig is. Wij gaan deze echo laten maken rond de 32ste dag.Ook zien zij of de vruchtjes in orde zijn.
Een andere methode is een berekening maken: Voor de dekking weeg je je teefje en vlak voor de verwachte bevallingsdatum. Als het goed is, is je teefje aangekomen. Dan bereken je het gewicht van een gemiddelde pup maal twee: is gewicht pup en vruchtzak met placenta. Je neemt het verschil van gewicht en deelt dat door het gewicht van de pup inclusief placenta.
Stel dat je teefje 8 kilo is aangekomen…………het gemiddelde gewicht van een boxerpup is ongeveer 450 gram dit maal 2= 900 gram per pup. Een aantal boxerfokkers houden 1000 gram aan per pup. Wat je ook kunt doen is kijken naar het gewicht van je teef. Hieronder zal ik Sansa als voorbeeld nemen. Uiteraard kun je dit ook toepassen op je eigen teef door het gewicht van je teef in de berekening te gebruiken.
Als je teefje ongeveer 8 kilo is aangekomen en je deelt dit door 900 gram per pup dan kom je uit op 8,8………..wat in zal kunnen houden dat je 8 a 9 pups zou kunnen verwachten. Beter is nog om de pups meteen te wegen na de bevalling zodat je een betere inschatting kunt maken.
Gewicht pups met de geboorte
Het gewicht van de pups zal in het algemeen 1% a 2% van het gewicht van de moederhond zijn. Sansa weegt ongeveer 25 kilo en 300 gram. De pups van Sansa wegen ongeveer tussen de 253 gram en de 506 gram. Het gemiddelde is 379,5 per pup. In het A nest klopt de berekening. De gewichten van de pups lagen tussen de 367 en 455 gram.
” Let wel dit is louter theorie en ter indicatie. Factoren die een rol meekunnen spelen zijn: Aantal pups die geboren gaan worden. De lijn, sommige lijnen geven zwaardere pups en voeding.”
Ontworming van de moederhond
Hier zijn de meningen over verdeeld….. De een zegt:” ontwormen voordat de dekking plaats vindt”, en de ander zegt:” het heeft geen zin om te ontwormen als er geen wormbesmetting is!!
Ben je dan preventief aan het ontwormen….dat heeft toch geen zin!!
Het is niet zo dat je een wormbesmetting altijd ziet. Het enige waar je een wormbesmetting aan kunt herkennen is aan de ontlasting. De ontlasting kun je dan laten testen.
Bij: wormbestrijding
Klik op bovenstaande link om direct naar de desbetreffende pagina te gaan. Aldaar kun je een testset aanvragen. Zodra je de ontlasting verzamelt heb kun je het opsturen. De uitslag is in het algemeen binnen een aantal dagen bekend.
Maar wat te denken van een wormbesmetting die niet zichtbaar is?? Wat te denken van hartwormen en/of longwormen, dit zijn namelijk de meest levensbedreigende wormen van de hond omdat deze zich in het hart en/of in de longslagaderen van de hond vestigen. Hierdoor gaat de hartfunctie achteruit en dit lijdt uiteindelijk tot de dood. Maar ook de eitjes die niet zichtbaar zijn maar zich wel bevinden in het onderhuidsvetweefsel………. Mij lijkt het alleen hier al om raadzaam om je hond regelmatig te ontwormen. Onze dames worden derhalve voor de dracht ontwormt.
“Succes met het maken van een wel overwogen en gedegen keuze.”
Herpesvirus
Je kunt je teef laten enten tegen het herpesvirus…..!!
Maar wat is dat nu het herpesvirus…… Het herpesvirus is geen levend materiaal zoals een bacterie dat bijvoorbeeld wel is. Het is een stukje DNA dat in de kern van bepaalde cellen binnendringt en daar heel zijn leven lang blijft zitten totdat het geactiveerd wordt.
Besmetting van dit virus vindt plaats door direct contact via speeksel en het neusslijm en niet zoals een aantal fokkers denken middels een dekking. Echter als de reu en teef elkaar uitgebreid likken dan wordt het een ander verhaal, dan is besmetting namelijk wel mogelijk.
Een pup dat overlijdt aan het herpesvirus gaat een nare dood tegemoet. Dit is de grootste schrik van iedere fokker. Het virus slaat op de organen en met name de darmen. Wil je weten of een pup is komen te overlijden aan het herpesvirus dan lijkt het mij raadzaam om een sectie te laten doen. Waarom!? Dit om er zeker van te zijn dat het daadwerkelijk om het herpesvirus gaat en niet om een andere oorzaak dat geleidt heeft tot de dood. Bij een overlijden aan het herpesvirus zie je bij de darmen bloedingen. Is er iets aan de longen dan is het een longontsteking!!
Heeft het zin om de omgeving te ontsmetten!? Het virus sterft nagenoeg meteen af zodra het in aanraking komt met de buitenlucht. Het heeft derhalve geen zin om alles te blijven ontsmetten.
Maar moet je dan je teefje laten enten gezien deze informatie!? Mocht je een keuze maken om te enten dan lijkt het mij raadzaam om dit te doen tijdens de loopsheid, zesde dag, en aan het einde van de dracht, zeven dagen voor de uitgerekende dag.
Waarom de eerste enting zo vroeg, nog voordat de dekking heeft plaatsgevonden, en de tweede zo laat!!! Na mijn mening is het niet verstandig om een virus in te spuiten op het moment dat de zygoten en/of embryo’s nog volop in ontwikkeling zijn……met celdeling en het aanleggen van belangrijke organen, systemen etc………. De zaadcel en de eicel smelten samen en gaan zich delen. Dit is een ingewikkeld proces dat een aantal weken de tijd nodig heeft om tot een volwaardige pup uit te groeien. Derhalve lijkt het mij niet raadzaam om het herpesvirus in deze periode bij de teef te injecteren. Mijn keuze zou zijn voor de dracht en aan het einde van de dracht wanneer de pups volgroeid zijn en op het punt staan om geboren te worden.
Maar wat ook kan is dat je je teefje laat testen!! Door te testen kun je aantonen of de teef voldoende antistoffen met zich meedraagt. Als zij voldoende antistoffen met zich meedraagt dan is zowel zij alsook de pups beschermt tegen dit virus. Testen op het herpesvirus wordt gedaan door een druppeltje bloed van de teef af te nemen, je kunt het vergelijken met titeren.
“Succes met het maken van een wel overwogen en gedegen keuze.”
Voeding
Zodra je voornemens bent om je teef te laten dekken kun je van de eerste dag van de loopsheid overstappen op speciaal voer van Royal Canin namelijk de HT42d Large Dog. Dit voer is speciaal ontwikkeld voor de drachtige teef en kan gegeven worden tot aan 42 dagen van de dracht. Dit voer ondersteunt de spijsvertering in deze o zo belangrijke fase van de dracht. Dit voer ondersteunt de voortplanting, zorgt voor voldoende energie en verbeterd de spijsvertering. In dit voer zitten specifieke voedingstoffen welke nodig zijn voor de dracht. Indien dit voer gegeven wordt dan is het apart geven van foliumzuur niet noodzakelijk daar dit reeds in dit voer aanwezig is net als andere belangrijke voedingstoffen waaronder: Vitamine A, D3, E1(ijzer), E2 (jodium), E4 (koper), E5 (mangaan), E6 (zink), E8 (Selenium), Beta-caroteen en L-carnitine.
Daar wij overgestapt zijn op dit voer tijdens de loopsheid en tot en met 42 dagen van de dracht geven wij geen aparte foliumzuur meer. Dit is namelijk overbodig geworden.
Na de Royal Canin HT42d Large Dog, welke tot en met dag 42 gegeven wordt, kun je vervolgens overstappen op Royal Canin Starter Maxi Starter Mother en Babydog. Dit zijn brokken voor moederhonden en pups met een volwassen gewicht van 25 tot 45 kilo.
Dit voer wordt gegeven vanaf dag 43 van de drachten de zoogperiode aan zowel de moederhond als aan de pups. In dit voer zitten voedingsstoffen welke ook aanwezig zijn in de moedermelk. Naast deze voedingstoffen zijn nog andere specifieke voedingstoffen aanwezig welke een bijdrage leveren aan een goede en gezonde natuurlijke spijsvertering. Het voer laat zich vrij makkelijk met water tot een brijachtige massa mengen.
Naast de Royal Canin Starter Maxi Starter Mother en Babydog kun je eerst starten met startersmouse
Bron: lezing: “Geburt und Welpenversorgung”, “Ernährung der trächtigen Hündin” op 30 juli 2020.
Ontwikkeling pup van week tot week
Na de dekking smelten de eicel en de zaadcel samen. 1 eicel en 1 zaadcel tellen samen 2 cellen………van hieruit gaat de reis verder en verdubbelen de cellen telkens. Van 2 naar 4, naar 8, naar 16, naar 32, naar 64 etc. De samensmelting van de eicel en zaadcel noemt men Zygote.
Wanneer er voldoende cellen zijn krijgt iedere groep cellen een eigen functie. De een zal zich verder gaan ontwikkelen tot het neurologisch systeem en de ander tot hart en bloedvaten en weer anderen voor de lever, nieren, huid etc. Totdat er een volledig embryo is ontstaan. Hieronder vermeld ik per week de ontwikkelingen van de pup.
“1. Mocht je keuze niet het voer van Royal Canin HT42d Large Dog zijn dan is het zeker aan te raden om tijdens de dracht voor de zekerheid aan de moederhond foliumzuur te geven dit om een hazenlip en open gehemelte mede te voorkomen. ”
“2. Een hazenlip kan ook genetisch bepaald zijn en is dan erfelijk. Er zijn inmiddels 4 mutaties bekend. Andere mogelijkheden zijn: omgevingsfactoren zoals milieu en landbouwgif.“
Kiembladen
Een kiemblad van een embryo is een verzameling van cellen die dezelfde oorsprong hebben in de embryogenese en die uitgroeien tot specifieke lichaamsweefsel.
- Ectoderm : Het ectoderm is het buitenste kiemblad van het embryo en groeit uit tot: Het zenuwstelstel, Neurale buizen ( hypofyse, ruggenmerg, hersenen rhombencephalon-mesencephalon-prosencephalon ), Neurale kern/kam (perifeer zenuwstelsel, melanocyten en gezichtskraakbeen) Huid ( klieren, nagels, haar), epitheel van de mond en neusholte, ooglens en cornea en het epitheel van de mond en neusholte.
- Mesoderm : Het mesoderm vormt het binnenste kiemblad en groeit uit tot: Het skelet, bloedcellen, spieren, urinewegen, bindweefsel, mesotheel (bekleding van de vliezen zoals het buikvlies, hartzakje en pleurabladen),lever en galwegen, somieten (lichaamssegment) en voortplantingsorganen/systeem.
- Endoderm ook wel entoderm genoemd : Het endoderm is het binnenste kiemblad en groeit uit tot: Het spijsverteringskanaal (slokdarm, maag, twaalfvingerige darm, dunne darm, dikker darm, blindedarm, endeldarm), lever galblaas en galwegen, pancreas, ademhalingsstelsel ( luchtpijp en longen) en het urinewegstelesel ( urineblaas, urinebuis, urineleiders en prostaat klieren) zich uit.
Week 1 (0-7dagen)
De bevruchting van de eicel vindt plaats in de eileiders. De tweecellige zygote wachten in de eileiders om van hieruit hun reis verder voort te zetten. In het begin van de week zal de bevruchte eicel uit 2 cellen bestaan en aan en het eind uit 64 cellen. De eileiders monden uit in de baarmoeder. De baarmoeder van de hond bestaat uit twee lange gekronkelde buizen, 1 rechts en 1 links. Deze worden ook wel baarmoederhoorns genoemd. De baarmoederhoorns komen uit in het baarmoederlichaam. Dit is een gemeenschappelijke ruimte van de baarmoederhoorns welke naar de uitgang leiden.
De embryo is vrij resistent tegen externe invloeden van buitenaf.
Na de dekking kan de moederhond, net als de mens, last krijgen van ochtendmisselijkheid. Maar ook gedragsveranderingen onder invloed van de hormonen kunnen plaatsvinden.
Extra zorg voor de moederhond: De moederhond mag in deze periode niet ingeënt worden met levende vaccins of behandeld worden tegen vlooien en/of teken.
Week 2 (8-14 dagen)
In deze week zal het embryo zich verder gaan vermenigvuldigen. De cellen krijgen ieder een eigen functie om uiteindelijk een compleet boxerpup te kunnen vormen. De embryo zal zijn reis vervolgen en in een van de baarmoederhoornen binnen gaan waar deze zich zal gaan hechten aan de baarmoederwand. De pups verdelen zich over de twee hoorns, dit is een natuurlijk proces.
De moederhond “kan” nog steeds last hebben van ochtendmisselijkheid zelfs tot aan de vijfde week aan toe. Ook kun je ongeveer vanaf dag 7 het tandvlees in de gaten gaan houden. Deze wordt op een gegeven moment bleker en geeft tevens aan dat de teef drachtig is. Het is mogelijk dat dit iets later zichtbaar is…….Bij Sansa was dit namelijk zichtbaar vanaf dag 11. Na dag 6 kan innesteling plaatsvinden. Het bloed gaat dan meer in de richting van de baarmoeder om de innesteling zo optimaal mogelijk te laten plaatsvinden. Rond de tiende dag na de dekking is het mogelijk dat de teef doorzichtig slijm verliest uit de vulva. Dit en het bleker worden van het tandvlees is een teken van dracht.
Extra zorg: Maak een lijst, een soort van “to do list” van belangrijke dingen die niet vergeten mogen worden. Moederhond kan door de dracht verlies van eetlust krijgen……geef haar pens dat zal zij naar alle waarschijnlijkheid graag eten.
Week 3 (15-21 dagen)
Tussen de 6de en de 15de dag zal het embryo zich in de baarmoederwand nestelen. Dit kan met een lichte bloeding gepaard gaan. Ze kapselen zich als het ware in.
Rond de twintigste dag is het embryo ter grootte van een erwt. In deze periode begint de ontwikkeling van de darmen.
De moederhond kan hierdoor, indien zij dit nog niet was, misselijk worden en zelfs een verminderde eetlust krijgen.
De eerste tekenen van de dracht kunnen zich laten zien. Verwar dit niet met een schijndracht. De meeste teven vertonen dit in meerdere of mindere mate na de loopsheid. Ze begint knuffels te verzamelen en moederlijke gevoelens te tonen.
Het tandvlees is rond de 6de en 24ste dag bleker………., dit is een duidelijk teken dat de teef drachtig is. Dit kun je maar een aantal dagen zien, hierna kleurt het tandvlees weer mooi roze. Waarom wordt het tandvlees bleker……dit heeft te maken met de hoge concentratie aan bloed dat nodig is voor een goede innesteling van de embryo’s in de baarmoederhoornen. Wanneer deze goed zijn ingenesteld zal de bleke kleur weer verdwijnen en de bloeddoorstroming van de teef weer normaal worden.
De teef kan helder slijm uit haar vulva verliezen en dit kan tot aan het einde van de dracht plaatsvinden. Haar vulva en de schede dient namelijk soepel te zijn voor de bevalling.
Extra zorg moederhond: Rustige leefomgeving, zodat de pups zich goed en stabiel kunnen ontwikkelen.
Week 4 (22–28 dagen)
De bankhanger…sloom, moe compleet uitgeput, onderuitgezakt liggend op de bank…haar blik in dromenland……..
In deze periode ontwikkelen zich de ogen, de inwendige organen en de rugwervels zich. Het hartje klopt en er is een bloedsomloop. In deze periode is het mogelijk om de hartslagen van de pups waar te nemen met een stethoscoop.
Het hoofd van de pup begint zijn vorm te krijgen. De embryo veranderd geleidelijk aan in een foetus. De Foetus groeit van 5-10 mm tot 14-15 mm en aan het einde van de vierde week is de foetus zo groot als een druif. Vergeet niet dat de foetus in deze periode heel kwetsbaar is. Let op wat je hond tot zich neemt en dat zij met name niets van de straat eet. Dat wat de moederhond eet kan namelijk zijn weerslag krijgen op de pups.
Zorg moederhond: In deze periode kun je duidelijk vaginale afscheiding zien bij de moederhond. Dit is ook de periode dat de melkklieren zich gaan ontwikkelen. Intensieve inspanning van de moederhond dient vermeden te worden. Denk hierbij aan trainingen zoals springen, IPO, fietsen etc.
Tussen de 28ste en de 32ste dag is het mogelijk om een echo te laten maken om te kijken of de moederhond drachtig is. Sommige klinieken, waaronder de kliniek te Sleeuwijk is dusdanig kundig dat zij een goede inschatting kunnen maken van het aantal pups dat geboren gaat worden. Wij laten een echo maken met dag 32, gerekend vanaf de eisprong, omdat wij ook het aantal pups willen laten tellen. Alle pups dienen namelijk geboren te worden, er mag geen pup achter bijven. Een pup die achter blijft kan namelijk voor problemen zorgen en zelfs verstenen in de baarmoeder.
Let wel: Dit is een schatting, de kans bestaat namelijk nog steeds dat een pup geresorbeerd kan worden door de moederhond. Dit is het opnemen van de pup. Later is van de pup niets tot nauwelijks iets meer terug te vinden. Dit resorberen gebeurd om te voorkomen dat de moederhond een miskraam krijgt. Bij een miskraam verliest de moederhond namelijk alle pups en bij het resorberen kan dat bij 1 blijven.
Een buikje zal nog niet te zien zijn bij de moederhond, deze is pas in de tweede helft van de dracht zichtbaar. Maar dit is ook mede afhankelijk van het ras en de individuele moederhond. Er zijn teefjes die dit namelijk eerder laten zien.
Ook is het mogelijk om uitwendig of inwendig met de hand te voelen, ook wel palpatie genoemd, op aanwezigheid van pups. Dit is een onderdeel van het geneeskundig onderzoek om de dracht al dan niet te bevestigen. Echter een echo is de meest veilige manier. (Mijn noot: Indien een inwendige palpatie niet noodzakelijk is zal deze niet worden uitgevoerd en zeker niet om een dracht te bevestigen).
Week 5 (29–35 dagen)
In deze fase van de dracht ontwikkelen zich de voetjes, de tenen en de nageltjes. Aanvankelijk zien de voetjes eruit als zwemvliezen en langzaam zullen deze hun ware vorm gaan aannemen. De Foetussen gaan nu meer en meer uitzien als een pup/hondje. Ook het geslacht van de pup komt meer en meer tot uiting. De ogen welke eerder waren geopend sluiten om zich pas in de tweede week na de geboorte weer te openen. De snorharen beginnen zich te ontwikkelen. De pup is ongeveer 18 tot 30 mm. Ter grootte van een walnoot. Rond de dertigste dag zitten de pups op de helft van de dracht. Hierna zullen zij nog zesmaal zo groot worden als dat zij momenteel zijn.
Ze drinken van het vruchtwater en scheiden dat ook weer uit.
Hartslag en bloedsomloop: De moederhond maakt automatisch meer bloed aan, dit om haar eigen lichaam maar ook die van de pups goed te kunnen verzorgen en te voorzien van alle voedingstoffen die nodig zijn voor een goede ontwikkeling. Haar hartslag zal omhoog gaan om al het bloed goed door haar lichaam en in de richting van haar baby’s te kunnen pompen.
Zwangerschapstest: Het is mogelijk om bij een hond een soort zwangerschapstest uit te laten voeren. Dit wordt gedaan door een dierenarts door middel van bloedafname. In het bloed wordt gekeken naar het zwangerschapshormoon “RELAXINE“. Dit kan pas gedaan worden na dag 28 van de dracht. Dan is deze methode pas echt bruikbaar en betrouwbaar. Voor dag 28 kan de uitkomst nog negatief zijn terwijl de moederhond toch drachtig kan zijn. In het algemeen wordt gekozen voor een echo om de dracht te bevestigen.
Zichtbare veranderingen van de moederhond: De moederhond zal in gewicht en omvang toe gaan nemen. Het figuurtje dat ze had verdwijnt langzaamaan. De pups groeien in de onderbuik en daar hebben ze ruimte nodig om te groeien. De darmen van de moeder worden op een natuurlijke manier verder omhoog geduwd in de richting van de borstkast.
Extra zorg voor de moederhond: Het is raadzaam om de gewone voeding te blijven geven en niet zomaar over te stappen op ander voer. Mocht het nodig zijn dan kun je wel extra spiervlees en pens geven. Geef vooral niet teveel extra in verband met aankomen dit is namelijk niet bevorderlijk voor de dracht. Je kunt eventueel overgaan op meerdere kleinere porties eten over de dag verdeeld inplaats van tweemaal geef je haar nu driemaal per dag te eten.
Week 6 (36-42 dagen)
In deze periode van de dracht ontwikkeld zich het pigment van de huid. De hartslagen van de pups zijn waar te nemen middels een stethoscoop. Het binnenoor heeft zich ontwikkelt. Het middenoor en buitenoor zal zich verder blijven ontwikkelen en groeien. Het oor van de hond is veel complexer dan dat van de mens. Wanneer de hond zijn oren spitst weerkaatst het geluid. Het geluid komt daardoor luider aan in de gehoorgang, hetgeen verklaart dat honden beter kunnen horen. De foetussen wegen ongeveer 6 gram en zijn 45 mm lang.
In deze periode weet je zeker dat je teefje drachtig zal zijn of niet…………..of dat het een schijndracht is……….
Zichtbare veranderingen van de moederhond: De tepels worden zichtbaar donkerder en de omvang van de buik blijft toenemen. Het is zeker leuk om dan de omvang op te meten om te kijken hoeveel deze in omvang toeneemt.
Extra zorg voor de moederhond: Ook nu is het belangrijk dat je teefje voldoende voedingsstoffen binnen krijgt, tenslotte is zij zwanger en heeft zij ook haar pups in de buik te voeden……………let op:overdaad schaad. Het is vanaf nu ook mogelijk om je teefje te laten wennen aan de werpkist. Laat haar daar alvast in slapen……dan is zij de omgeving hiervan gewoon en dat geeft vertrouwen bij het werpen.
To do list: Zorg dat je alle benodigde materialen in huis hebt.
Resorberen: Het risico op resorptie van een pup is pas voorbij na dag 33 tot en met dag 43. Bij de een zal dat iets sneller zijn dan bij de ander.
Week 7 (43-49 dagen)
De groei en ontwikkeling van de pup zal zich verder voortzetten. De neus heeft zich inmiddels volledig ontwikkelt. De reuk van een hond is tig keer sterker dan die van de mens. Sommige honden hebben daarin nog een betere reuk. Denk aan de bloedhond……een neus met een hond erachter. Zij worden vaak ingezet om mensen te vinden. Vlak na de geboorte heeft de pup zijn ogen gesloten en gebruikt zijn neus om de moederhond te vinden. Alles zit er nu op en aan de pup zal alleen in gewicht toenemen. Ook vind ronde de 45ste dag de verbenen van het skelet plaats. Deze zijn dan goed waar te nemen op een röntgenfoto.
Extra zorg moederhond: Haar buikje gaat haar een beetje in de weg zitten. Dit is ook afhankelijk van de hoeveelheid pups die zij bij zich draagt. Vanaf nu de bewegingen, trainingen etc. aanpassen aan haar zwangerschap.
Week 8 (50-56 dagen)
De bewegingen van de pups zijn goed waar te nemen. Zodra je je hand op de buik van de moederhond neerlegt kun je de pups ook voelen bewegen.
Ook hebben de pups al beharing.
Vanaf dag 57-59 kunnen de pups geboren worden zonder dat dit al teveel risico’s met zich mee zal brengen………….maar het is wel beter dat ze iets langer bij de moeder blijven zitten……echter de natuur heeft zo ook zijn eigen wetten en regels.
De longetjes van de pups moeten namelijk rijp genoeg zijn. Deze zorgen namelijk voor de ademhaling. De longetjes voorziet het lichaam van zuurstof, inademing, en zorgt er tevens voor dat de koolstofmonoxide via de longen en de luchtwegen weer worden uitgescheiden, uitademing.
Extra zorg moederhond: Let op haar eten. De vacht kan zichtbaar achteruit gaan, door het verliezen van haar vacht. Ook kan ze wat onrustiger worden.
To do list: Zorg dat je telefoonnummers bij de hand hebt voor helpende handen………wie kan je bijstaan……. Maar houdt ook de telefoonnummer van je dierenarts bij de hand……..je weet maar nooit of je dit nodig zal hebben al is het voor telefonisch support.
Last but not least: Zorg dat je auto voorzien is van voldoende benzine…….niet dat je nog moet gaan tanken op het moment dat het net niet uitkomt…..
Week 9 (57-63 dagen)
De pup zal in gewicht blijven toenemen……. Hij is inmiddels helemaal volgroeid, dat inhoudt dat er alles op en aanzit, het hart, de blaas, bloedsomloop, de hersentjes, de pootjes, voetjes en de teentjes etc. De pup is levensvatbaar vanaf dag 57 – 59.
Extra zorg moederhond: Vanaf dag 54 kan ze melk uit haar tepels verliezen.
Gezondheid waar opletten
- Suikerziekte, ook bij honden kan dit namelijk ontstaan tijdens de dracht.
- Baarmoederontsteking.
- Vasthouden van vocht met name in de poten.
Frambozenblad
Vanaf dag 61, geteld vanaf de ovulatie kun je frambozenblad geven, frambozenbladtabletten. Frambozenblad kan eventueel ook in thee vorm gegeven worden, echter of je teef dit lekker zal gaan vinden is nog maar de vraag. De een zal dit makkelijker tot zich nemen dan de ander. Mijn voorkeur gaat uit naar tabletvorm. Mocht je dit willen geven dan dien je tweemaal daags 1 tablet te geven tot tien dagen na de bevalling. Frambozenblad helpt om de dracht en de bevalling soepeler te laten verlopen. De spieren van de baarmoeder worden versterkt. Het beperkt tevens bloedingen. Frambozenblad bevordert ook de melkproductie hetgeen alleen maar ten goede komt van de pups.
Miskraam of resorberen
Een teef is in het algemeen zwanger van meerdere pups. Net als bij een mens kan ook zij een miskraam krijgen of 1 of meerdere pups resorberen.
Wat is het verschil tussen deze twee en waarom?
Bij een “miskraam“ zal de teef alle pups verliezen en deze komen dan af. Dit kan op een natuurlijke wijze of middels een keizersnede. Ook de pups kunnen door omstandigheden in de baarmoeder komen te overlijden en zelfs in staat van ontbinding geraken.
Bij het “resorberen” van een pup blijft de moederhond van een of meerdere pups drachtig. Enkel de pup welke zich op de een of andere manier niet goed ontwikkelt wordt door de moeder in zijn geheel geresorbeerd, opgenomen. In een enkel geval is het mogelijk dat tijdens de uitdrijving van de pups een klein gedeelte over is, maar die kans is gering. Dit is een natuurlijk proces…….waarom: Mocht de teef drachtig zijn dan is resorberen een manier om niet alle pups te verliezen zoals bij een miskraam.
Het risico op resorptie van een pup is pas voorbij na dag 33 tot en met dag 43. Bij de een zal dat iets sneller zijn dan bij de ander.
Interessante film
De ontwikkeling/versmelting van de zaadcel met de eicel……de groei van embryo, foetus tot aan een volledige pup in de baarmoeder…..mooi om te zien……..en heel interessant…….
Bron: De foto’s zijn van National Geographic series “In the womb: Animals”.
Na de bevalling, eclampsie en toedienen calcium
Tijdens de bevalling start je met het geven van extra calcium. Tijdens de dracht is dit niet nodig. De moederhond haalt dan voldoende calcium uit het voer. Op dit moment is er dan ook sprake van een natuurlijke calciumbalans. Dien je extra calcium toe dan verstoor je de balans en dit komt niet ten goede van de moederhond en de pups.
Hoe toedienen;
Het toedienen van calcium dient oraal te gebeuren en zeker niet middels een injectie. Waarom oraal. Het teveel aan calcium wordt dan op een normale manier uitgescheiden.
Er zijn vier manieren om calcium toe te dienen:
- Middels een injectie.
- Middels Drinkampulle van frubiase. Dit wordt het snelste en makkelijkste opgenomen, zelfs beter dan tabletvorm. De redenen is omdat de drinkampulle vloeibaar is.
- Middels calciumtabletten met vitamine D.
- Middels Yoghurt, kwark, puppymelk.
De injectie wordt ten strengste afgeraden. Bij een injectie bestaat namelijk de kans op een overdosis. Een overdosis aan calcium kan nierproblemen/beschadigingen en/of hartproblemen veroorzaken.
Wanneer en hoe toedienen?
Start met het toedienen van extra calcium zodra de bevalling is ingezet maar de eerste pup nog niet is geboren. Je start hiermee dus tijdens de weeën, indalings-ontsluitingsweeën niet zijnde de uitdrijvingsweeën.
- Vanille ijs, kwark of yoghurt met druivensuiker. De druivensuiker geeft meteen extra energie.
- of frubiase calcium drinkampulle 350mg/500 mg pro 10 ml, van Boehringer Ingelheim. De eerste ampullen geef je tijdens de bevalling, weeën vlak voordat de eerste pup geboren is en na iedere tweede pup eentje. Een aantal gerenommeerde fokkers uit Duitsland doen dit op deze manier. Hier gaat mijn voorkeur naar uit.
- Mocht je nog geen calcium willen geven voordat de eerste pup geboren is…….dan kun je ook het volgende toepassen: Na elke pup 1 drinkampulle en na de geboorte tweemaal daags tot zeker drie weken na de geboorte. Note: Dit is een manier zoals een aantal fokkers dit doen, echter is de dosis behoorlijk hoog. Dit werd door de dierenarts welke de lezing gaf ook afgeraden. Bron: lezing: “Geburt und Welpenversorgung”, “Ernährung der trächtigen Hündin” op 30 juli 2020.
Het is van belang dat je na de bevalling, nadat alle pups geboren zijn, de moederhond dagelijks calcium blijft geven totdat zij klaar is met het zogen van de pups. Je kunt calcium ook in tabletvorm geven. De voorkeur geniet om calcium tabletten te geven met vitamine D. Dit bevorderd namelijk de opname van het calcium. Gaat je voorkeur niet uit naar tabletvorm dan kan je ook kwark of volle yoghurt of de frubiase door blijven geven. Hier zit voldoende calcium in. De voorkeur geniet om dit oraal toe te dienen en niet met behulp van een injectie, hetgeen de moederhond teveel inneemt wordt dan automatisch uitgescheiden. Bij een injectie bestaat namelijk de kans op een overdosis. Een overdosis aan calcium kan nierproblemen/beschadigingen en/of hartproblemen veroorzaken.
“Doe wat goed voor je voelt, en maak zelf een keuze en een wijze beslissing.”
Eclampsie
Wanneer de moederhond een gebrek heeft aan calcium dan kan dit leiden tot eclampsie. Dit kan optreden tijdens of na de bevalling en in de eerste tot aan de vijfde week van het zogen van de pups. Door het zogen wordt bij de moederhond calcium weggenomen. Dit gaat naar de pups waardoor bij de moederhond een tekort kan ontstaan. Voorkom dit, want let op!! …… Dit is levensbedreigend………heeft je teef een calcium tekort dan kan dit namelijk binnen 8 tot 12 uur tot de dood leiden.
Hoe merk je nu dat zij een tekort aan calcium heeft:
- Geen tot een verminderde belangstelling voor de pups.
- Onrustig gedrag.
- Nerveus.
- Paniekerig gedrag.
- Angstig gedrag.
- Huilen, piepen.
- Kwijlen, hijgen, soms braken en diarree.
- Toenemende spiertrillingen.
- Dronkemansgang.
- Vervolgens stijfheid en ze valt om.
- Ook is het mogelijk dat zij een pup opeet…….dit om op een natuurlijke wijze haar calciumtekort aan te vullen.
Een dierenarts zal bloedtrekken om het calciumgehalte te controleren. Bij een tekort zal hij dit intraveneus toedienen.
Knikstaarten
Geschreven door Mevr. Drs. J.H.C. Brooymans-Schallenberg, oud-voorzitster van de Raad van Beheer, draagster van de gouden erespeld, keurmeester van de Saarlooswolfhond en dierenarts.
Wel of niet van belang voor keurmeesters en fokkers?
De staart bestaat uit wervels die behoren tot de wervelkolom van de hond. De wervelkolom is op zijn beurt een onderdeel van het skelet.
De aanleg van het skelet begint al in een vroeg stadium van de embryonale ontwikkeling. Het ontwikkelt zich uit een van de drie kiembladen, het zogenaamde mesoderm. Vanuit dit zelfde kiemblad vindt ook de ontwikkeling plaats van onder andere het bloedvatenstelsel (inclusief het hart), het spierstelsel en het urogenitaal-apparaat (nier en urinewegen en voortplantingsorganen).
Erfelijke eigenschappen:
De hele ontwikkeling van bevruchte eicel tot pup, als ook de ontwikkeling van het dier daarna wordt in principe gestuurd en bewaakt door de erfelijke factoren die een pup in zich heeft. Voor de ontwikkeling van de wervelkolom zijn bij de muis al 20 erfelijke factoren aangetoond. Ook voor de skelet-ontwikkeling na de geboorte zijn weer vele erfelijke factoren verantwoordelijk. Al met al een gecompliceerd proces waar best iets mis kan gaan.
Mutaties treden regelmatig op. Hierdoor kunnen onder andere genetische defecten optreden. Gebeurt dit in het erfelijke materiaal in zaadcel of eicel, dan zijn deze effecten overdraagbaar op de nakomelingen.
Genetische afwijkingen komen niet altijd tot uitdrukking in het fenotype. De oorzaken hiervan zijn verschillende. De wijze van vererving (recessief of dominant) is er één van, maar ook de mate van heterogeniteit ofwel de variabiliteit in het genenpakket een rol.
Afwijkingen staartwervels:
Afwijkingen aan staartwervels behoren tot de skeletafwijkingen. Ze kunnen verschillend van vorm zijn, afhankelijk van het defecte gen of de defecte genen.
Zo kan de staart afwezig, te kort met een stop einde of een stompstaart zijn.
De staart kan één of meerdere knikken vertonen van verschillende vorm, haken en niet verstrijkbare krommingen. Er kunnen te weinig of teveel wervels zijn en soms dubbel. Ook afwijkingen aan de tussenwervelgewrichten komen voor.
Knikstaarten kunnen overigens nog enkele weken na de geboorte optreden. Beperken deze staartafwijkingen zich tot de staart, dan heeft de hond hier geen last van en zal onbekommerd kunnen leven. Wordt er echter met deze honden gefokt, dan kunnen dergelijke misvormingen gaan optreden in het nageslacht.
Deze beperken zich dan zelden tot de staart, maar treden in andere delen van de wervelkolom op.
Voorbeelden hiervan hebben wij bij honden gezien in de halswervels, borst- en rugwervels en lendenwervels.
Ook zijn er voorbeelden van gespleten verhemelten, waterhoofden, scheve kaken, misvormingen aan de ribben, teveel of te weinig tenen en te korte onderbenen. Als gevolg van de interactie tussen de diverse erfelijke factoren kunnen er afwijkingen optreden in andere orgaansystemen die vanuit het mesoderm worden aangelegd. Voorbeelden hiervan zijn de persisterende (blijvende) embryonale bloedvaten, een septumdefect (defect van het harttussenschot), ectopische ureteren (buizen van nieren naar blaas liggen op een verkeerde plek), het ontbreken van de anus en cloacavorming (anus en urinebuis hebben één gezamenlijke uitgang).
Deze afwijkingen worden meestal gecategoriseerd als aangeboren afwijkingen welke niet erfelijk zouden zijn. Natuurlijk komt dat ook voor. Denkt u maar aan de Softenonbaby’s. Zolang echter geen niet-erfelijke oorzaak is vastgesteld moeten wij er veiligheidshalve van uitgaan dat erfelijke factoren een rol spelen. De omgekeerde redenatie; Eerst maar eens aantonen dat het erfelijk is, kan ernstige gevolgen voor de populatie hebben.
Kennis, registratie en fokken:
De relatie tussen het optreden van genoemde misvormingen in orgaansystemen en het voorkomen van knikstaarten bij één van de ouders in de familie van beide ouders is vastgesteld bij een aantal rassen.
Ook bij andere diersoorten komen deze relaties voor. Wetenschappelijk onderzoek op dit gebied is verricht bij muizen. Het fokken met honden die een knikstaart vertonen, dat wil zeggen waar de staartwervels niet recht achter elkaar liggen maar scheef en zo vergroeid met een niet gedeeltelijk smaller worden om in een punt te eindigen is per definitie ontverantwoord.
Dit geldt in verband natuurlijk ook voor kromme rug, afwijkende vorm van de ribbenkast, scheef gebit, te korte onderbenen en teveel of te weinig tenen.
Keurmeesters hebben immer de plicht de hen ter keuring aangeboden honden zorgvuldig te keuren, waarbij het onderzoek van de staart niet achterwege mag blijven.
Skeletafwijkingen maar ook andere tekortkomingen die de gezondheid van een hond (ook van de nakomelingen), nadelig beïnvloeden dienen steeds vermeld te worden ter informatie aan de fokkers en eigenaren.
Feitelijk verdienden deze honden ook de kwalificatie ‘Uitmuntend’ niet.
Het is immers een afwijking van het normale beeld.
Ook fokkers, zeker van de rassen die nu nog gecoupeerde staarten mogen hebben, dienen van de staartafwijking bij de pups goede nota te nemen, hiervan registratie bij te houden en zeker de kopers van deze afwijkingen op de hoogte te stellen.
Het verzoek van een fokverbod op de stamboom zou hen sieren!
Wanneer wij met z’n allen onze verantwoordelijkheid beseffen en ook nemen, betekent dit dat wij de gezondheid en het welzijn van onze rassen hoog in het vaandel hebben.
Benodigdheden voor de bevalling
- De werpkist, tevens voorzien van vetbed en handdoeken die de teef kan verscheuren (Nesteldrang).
- Warmtelamp of plaat. Kersenpittenzak.
- Voldoende handdoeken.
- Kantoenen luiers om de pups mee af te drogen. Voor iedere pup een schone gebruiken.
- Vuilniszak of wat ik heb een luchtdichte luieremmer.
- Rollen keukenpapier, vochtige schoonmaakdoekjes.
- Ontsmettingshandzeep en onsmettingslotion voor de handen.
- Rubberen chirurgische wegwerphandschoenen.
- Zaklantaarn of lamp van de telefoon.
- Blocnote met pen.
- Schaar om de navelstreng door te knippen, eventueel afklemmen met een klemtang om navelstrengklem. Indien je dit met een scherpe nagel doet klem je de navelstreng direct af dan is doorknippen niet noodzakelijk. Ook is het mogelijk om dit met flosdraad af te binden.
- Weegschaal.
- Klok om tijdstip geboorte te noteren.
- Eventueel nestbandjes of wasco om de pups uit elkaar te houden.
- Nutridrops, of nutrigel.
- Slijmzuiger. Uitzuigen met je mond kan ook. Hier gaat mijn voorkeur naar uit.
- Puppymelk, onze voorkeur gaat uit naar farmfood. Zuigflesje en/of katheter om sondevoeding te geven.
- Fototoestel.
“Zorg dat je auto voldoende brandstof heeft zodat je zodra het nodig is hier niet naar dient te kijken. Meteen naar de dierenarts rijden in tijd van nood is dan juist super fijn, zeker in de nacht.”
© Copyright 2017- 2023 Myriam Arends.
Alle rechten zijn voorbehouden aan de maker van deze website: La Torre Dell’Aquila.
Wij zijn lid van de Boxervrienden Nederland, Boxervereniging BK München te Duitsland, Vereniging voor Schnauzer Fokkers&Liefhebbers en de Nederlandse Schnauzer Club.