Early Neurological Stimulation (ENS)

Early Neurological Stimulation

Early Neurological Stimulation afgekort ENS genoemd is een methode waarbij de pup neurologisch gestimuleerd wordt. Naar aanleiding van het hier bovengenoemde filmpje, welke al een duidelijke weergave geeft over wat ENS nu is geef ik hieronder enige uitleg wat deze methode nu precies inhoudt en waar het voor dient.

De inhoud van deze tekst en het getoonde filmpje is voor een groot gedeelte afkomstig van Breedingbetterdogs en de tekst is vanuit het engels door mij vertaald. Hier en daar heb ik zelf een aanvulling gegeven.

In veel fokprogramma’s wordt geselecteerd in de overtuiging dat prestaties wordt geërfd van de ouderdieren. Maar is dat ook zo…….. Charles Darwin en Francis Galton hebben reeds pogingen gedaan om genetica en prestaties op een systematische manier te analyseren. Echter is het onderzoekers pas in de laatste decennia gelukt om een goede inschatting hierin te maken op basis van adequate gegevens. Uit onderzoek bij paarden op het circuit is gebleken dat ongeveer 35% erfelijk is en de rest kan worden toegeschreven aan andere factoren zoals leiding, management en voeding.  Dit onderzoek van Cunningham biedt een goede basis om fokkers te laten begrijpen hoeveel toe te schrijven is aan genetica, stambomen (ouderdieren), milieu en omgeving. (Onderzoeken met tweelingen, halfbroers en zussen liggen hier aan ten grond slag. Maar ook onderzoeken bij muizen, ratten en chimpansees). 

nature-nurture heeft te maken met aanleg in combinatie met de opvoeding en het milieu waar het individu, in deze de boxer, opgroeit.   

• Nature: alle eigenschappen van het individu zijn bepaald door aanleg, bijvoorbeeld het genetisch materiaal.
• Nurture: alle eigenschappen van het individu zijn bepaald door opvoeding, voornamelijk door de leefomgeving.

De mens heeft al eeuwenlang verschillende methoden geprobeerd om prestaties en de stressgevoeligheid te verbeteren. Sommigen van deze methoden zijn behouden gebleven en andere heeft men ter zijde geschoven. Wat behouden is gebleven is dat men gemerkt heeft dat indien je een pup reeds vroeg in zijn leven stimuleert, dit de prestaties en de stressgevoeligheid doet verbeteren. Hoe doe je dat…..door de pup bloot te stellen aan stressgevoelige situaties.

Pasgeboren pups zijn in meerdere opzichten verschillend aan volwassenen honden. Ze zijn op het moment dat ze geboren worden nog primitief en afhankelijk van hun ouderdieren en of verzorgers. Wanneer ze geboren worden zijn de oogjes en de oortjes nog gesloten. De leefwereld om hen heen nemen ze op een andere zintuigelijke wijze waar. Op deze leeftijd zijn ze alleen in staat om te ruiken, te zuigen en te kruipen. De lichaamstemperatuur kunnen de pups de eerste twee weken nog niet zelf reguleren. Dit wordt kunstmatig gedaan door een warmtelamp of een warmteplaat. Maar ook door de moederhond en hun nestgenoten. De spijsvertering heeft een beperkte capaciteit en werkt in het prille begin anders. Zodra de pups geboren zijn is de darmwand nog niet gesloten en dat is waarom de biest van de moederhond zo belangrijk is. Alle stoffen welke in de biest zitten worden ogenomen. Na enkele uren sluit de darmwand zich waarna niet alles meer opgenomen kan worden. De spijsvertering van de pup wordt door het routinematig likken van de moederhond gestimuleerd en bevorderd.  

Tijdens deze eerste paar weken merkten de onderzoekers op dat deze onvolwassen en nog niet ontwikkelde primitieve pups, gevoelig zijn voor temperatuursveranderingen, bewegingen en motoriek.  

Andere zoogdieren, zoals muizen en ratten worden uiteraard met dezelfde beperkingen geboren. Dat houdt in dat ze nog afhankelijk zijn van het moederdier of van hun verzorgers om te kunnen overleven. Ook hier werd aangetoond dat ze gevoelig zijn voor bepaalde stimulaties, stimulatie zoals het aanbieden van warmte of koude. Maar ook door ze dagelijks voor een drietal minuten uit het nest te halen en dit voor een periode van vijf tot tien dagen. Onderzoekers bemerkte zodra ze bepaalde stimulus aanboden de lichaamstemperatuur daalde onder het normale niveau. Deze milde vorm van opgewekte stress was voldoende om de hormonen, de bijnieren en de hypofyse en hun systemen te activeren. Op volwassen leeftijd heeft men deze dieren verder onderzocht en het bleek dat deze dieren beter in staat waren om stress te weerstaan dan die dieren die niet meededen aan deze onderzoeken. Deze kregen meer stress en reageerde volgens de alles of niets wet. Ook bleek hun gezondheid veel beter te zijn.

Stimulatie methoden

Uit onderzoek is gebleken dat het van belang is om al vroeg te starten met het aanbieden van bepaalde vroege stimulatie methoden. 

Amerikaanse militairen hebben in een hondenprogramma een methode bedacht welke hedendaags nog steeds als leidraad wordt gebruikt. Zij kwamen er achter dat deze methode werkte. Zij ontwikkelden het stimulatieprogramma “Bio Sensor” welke later bekend werd als “Superdog”. Deze methode verbeterde de prestaties van hun werkhonden om zo hun militaire doeleinden te verbeteren.

Er zijn vijf stimulatie oefeningen ontwikkeld en deze dienen per pup, 1 maal daags toegepast te worden. De vijf oefeningen voer je per pup achtereen uit. Zodra je met de vijf oefeningen klaar bent neem je pas de volgende pup. 

Deze vijf oefeningen zorgen voor neurologische stimulaties die van nature niet in dit vroege stadium voorkomen. De ervaring leert dat sommige pups deze oefeningen zullen weerstaan, en andere worden weer onverschillig. In beide situaties is een waarschuwing geboden aan degenen die deze methoden van plan is om uit te voeren. Belangrijk hierin is dat je deze methoden niet meer dan een keer daags uitvoert en de methoden niet verlengt in tijd. Overstimulatie van het zenuwstelsel kan schadelijke en nadelige gevolgen hebben.Te veel stress kan ook zorgen dat de hond later pathologische tegenslagen, lichamelijke ziekten, te verduren krijgt in plaats van fysieke of psychologische verrijking, beter bestand tegen stress.

1. Taststimulatie tussen de tenen. 
2. Hoofd rechtop houdend.
3. Hoofd naar beneden gericht.
4. Rugligging.
5. Thermische stimulatie.

Je houdt de pup in een hand vast en stimuleert, kietelt de pup met een wattenstaafje tussen zijn tenen. Je kunt de pup ook neerleggen en dan met een wattenstaafje kietelen, kriebelen. Het maakt hierbij niet uit welk voetje je neemt om te kriebelen, dat kan ieder willekeurig voetje zijn. De pup hoeft dit niet zichtbaar te voelen. De tijd van stimulatie is ongeveer 3 a 5 seconden.

Wat ik ook deed is dat ik alle voetkussentjes van de vier pootjes masseerde met mijn duimen. De pups vonden dit prettig aanvoelen en vielen hierbij in slaap. Nu een aantal maanden later gaan mijn aangehouden honden hier nog voor liggen.

De pup wordt met beide handen vastgehouden waarbij de pup in een rechte positie wordt gebracht. De pup steunt hierbij met zijn pootjes op de grond of op je hand zodat zijn hoofd loodrecht boven zijn staart staat. Dit is een opwaartse positie. De tijd van stimulatie is ongeveer 3 a 5 seconden.

Ad. 3. Hoofd naar beneden gericht

Houdt de pup met twee handen stevig vast. De pup wordt vervolgens ondersteboven gehouden waarbij het hoofd naar beneden, in de richting van de grond wijst. De tijd van stimulatie is ongeveer 3 a 5 seconden. 

“Bij deze stimulatie wil ik een vermelding neerzetten. Ik kan mij totaal niet vinden in deze positie en zal deze derhalve niet uitvoeren. Het hoofd naar beneden gericht houden is een onnatuurlijke positie. Ook is gebleken dat wanneer men het hoofd van een pup naar beneden houdt de ademhaling stagneert. Hetgeen mijn gevoel van aanvang af aan bevestigd dat deze houding beter niet uitgevoerd kan worden.“

Ad. 4. Rugligging

De pup wordt zo vastgehouden dat deze op zijn rug in beide handpalmen komt te liggen. De snuit van de pup is naar het plafond gericht. De pup mag gedurende deze oefening slapen. De tijd van stimulatie is ongeveer 3 a 5 seconden.

Bij deze oefening wil ik de pup ook wel eens op zijn rug op een handdoek neerleggen. De pup ligt dan ook op zijn rug en wijst met zijn snuit in de richting van het plafond. Vervolgens start ik met een massage.

Ad.5. Thermische stimulatie

Het woord zegt het al……..bij deze stimulatie werk je met temperatuursverschillen.  Je legt gedurende vijf minuten een handdoek in de koelkast. De pup wordt met zijn voetjes naar beneden op de koele vochtige handdoek geplaatst. De pup mag hierbij bewegen. De tijd van stimulatie is ongeveer 3 a 5 seconden.

Wat zijn de vijf voordelen van deze stimulatie!!

De vijf voordelen die men met deze methode hebben waargenomen zijn

1. Verbeterde cardiovasculaire prestatie, verbeterde hartslag.
2. Sterkere hartslag.
3. Sterkere bijnieren.
4. Stressbestendiger.
5. Grotere weerstand tegen ziekten.

Na onderzoek en nadat deze stimulatie bij de pups waren aangeboden en uitgevoerd bleek dat de pups die deze methode ondergingen actiever waren en meer op onderzoek uitgingen dan hun nestgenoten alwaar deze methode niet bij werd gedaan. 

Ook bleek dat de pups bij wie deze methode was toegepast meer probleemoplossende handelingen uitvoerde in bijvoorbeeld een doolhof met omleidingen dan bij hun nestgenoten alwaar deze methode niet bij werd gedaan. Bij de pups alwaar dat niet bij werd gedaan maakten veel meer fouten in het doolhof, waren luidruchtiger, raakte meer opgewonden, ze jammerde en piepte meer, dit in tegenstelling tot hun nestgenoten bij wie deze methode wel was uitgevoerd. Zij waren weer rustiger, maakte minder fouten en maakte zelden een geluidje bij het ervaren van stress.

Let op!!

Deze methoden niet meer dan eenmaal per dag uitvoeren. De aangegeven seconden per oefening, 3 a 5, is meer dan voldoende, overschrijdt deze niet. Overmatige stimulatie, en daar waar “TE” voorstaat, kan nadelige gevolgen hebben voor de desbetreffende pup. Het neurologisch systeem wordt met deze methode eerder gestimuleerd en geactiveerd dan normaal wanneer de pups rustig blijven liggen in hun directe omgeving, werpkist. Het resultaat van het eerder activeren van het neurologisch systeem is een verhoogde capaciteit die later een bijdrage zal leveren en een verschil kan maken in de prestaties van de individuele pup.

Socialisatie

Verwar deze methode niet met Socialisatie. De eerste onderzoeksresultaten naar socialisatie werd gedaan door Scott Fuller (1965). De onderzoekers kwamen er achter dat een gebrek aan adequate socialisatie in het algemeen leidt tot onaanvaardbaar gedrag en kan resulteren in ongewenste agressie, angst, seksuele ontoereikendheid en onverschillig gedrag ten opzichte van hun partners.

Er zijn drie fases geïdentificeerd:

1. Vroege neurologische stimulatie.
2. Socialisatie.
3. Verrijking.

Ieder dier en individu ontwikkelt zich op een bepaalde manier. Tijdens deze ontwikkeling heeft men drie fases geïdentificeerd die invloed hebben hoe een individu, in deze een pup, zich zal ontwikkelen en hoe deze zich zal gaan vormen.

Qua tijdslimiet zit aan verrijking geen tijdslimiet, dit in tegenstelling tot de eerste twee, vroege neurologische stimulatie en socialisatie. Verrijking bestrijkt een veel langere tijdsperiode. Het woord verrijking zegt het al……….het opdoen van allerlei nieuwe opwindende en interessante ervaringen waarbij de pup vrijelijk, in de directe omgeving, op onderzoek uit mag en kan gaan. Het is een positieve optelsom van opgedane ervaringen welke een cumulatief effect hebben op de pup.

Hechtingsfase